Data, frontleiderschap, veiligheid en continu leren 

 

Als men aan de brandweer denkt, denkt men wel eens aan snelle responstijden, veiligheid en risico's. Kwaliteit, daarentegen, lijkt niet meteen de grootste prioriteit en toch zorgt het ervoor dat alle voorgaande bedenkingen beter in kaart gebracht kunnen worden en dat men kan blijven verbeteren. Ook in situaties waarbij mensenlevens op het spel staan. Brandweer zone Antwerpen zet daarom, als pionier in Vlaanderen, sterk in op kwaliteit. 

 

Data en verbetering

 

Kazerne Post Noord op de Noorderlaan te Antwerpen bestaat voornamelijk uit beroepsbrandweermannen, daarnaast vind je er ook een aantal onderofficieren en officieren, naast de omkaderende werknemers. 

Het is een indrukwekkend gebouw met sportzalen, fitnessruimtes, werkruimten, crisiskamers, garages en zelfs een tennisveld. Op dinsdag 21 maart was het Xelyo netwerk er te gast en ontvingen Eva Van Gerven en sergeant Bram Geerts enkele van onze leden voor een zeer inspirerende namiddag. 

De werking van de brandweer kan je opdelen in 2 kanten: de koude en de warme. Hierbij kan je de koude kant beschouwen als de personen die achter de schermen aan de slag gaan, het omkaderend personeel. Zij zetten hard in op het voorspellen van interventies, risicobeheer en het verbeteren van de werking. Data vormt de sleutel tot het doorvoeren van verbeteringen binnen de brandweer. Zo krijgen ze een brede waaier aan informatie binnen bij elke interventie (camerabeelden, dronebeelden, geo- en verkeersinformatie...). De uitdaging bestaat er natuurlijk uit om deze informatie verwerkt te krijgen tot bruikbare inzichten. 

Zelfevaluatie is daarbij ook belangrijk voor BZA. Zo zijn ze gestart met een uitmuntendheidtraject a.d.h.v. het EFQM model en worden verbetermethodieken als de PDCA cyclus, Lean en de veiligheidsketen actief ingezet om steeds verder op zoek te gaan naar wat er verbeterd kan worden. 

Toch blijft het meten van de kwaliteit van de dienstverlening een uitdaging vormen. Elke interventies is anders, wat maakt dat er ontzettend veel variabelen zijn om in acht te nemen. Een KPI die wel centraal staat is de opkomsttijd. Ter info: die bedraagt gemiddeld een indrukwekkende 6 minuten en 29 seconden. Snelheid en veiligheid zijn hierbij belangrijke factoren. 

 

Fierheid, kwaliteit en veiligheid

 

De warme kant is, zoals me wel kan inbeelden, de meest onberekenbare kant van de brandweer. DEze bestaat uit eerste-hulp verleners als duikers, klimmers,  Hierbij staat de crisiswerking centraal met 3 principes:

1. Frontleiderschap: Iedereen die bij de brandweer werkt, bezit een intrinsieke fierheid. Het frontleiderschap wijst op een vertrouwen op de expertise van zij die het dichtste bij de situatie staat. Opleidingen, Fan-borden (feiten, acties en noden) en motorkapoverleg, zijn slechts enkele vormen van hoe dit leiderschap wordt uitgeoefend. Het is eveneens cruciaal dat men de rolbedeling kent en zich eraan houdt. 
   
   
2. Veiligheid: De investeringen in veiligheid liggen zeer hoog, maar dat is uiteraard met een reden. De veiligheid van elke brandweerman is prioritair. Zonder het juiste materiaal kan die veiligheid niet gewaarborgd worden.
    
3. Continu leren: Om de dienstverlening verder te stroomlijnen en te verbeteren wordt er ingezet op leren uit incidenten. Met after action reviews, spelregels en expertise doorgeven, probeert men zoveel mogelijk informatie over te dragen om beter voorbereid uit te rukken. Zo wordt er ook hard gewerkt met expertgroepen op alle niveaus.

 

INA, preventie en interventie

 

De brandweer maakt voortdurend gebruik van een interventieapplicatie, INA. Deze app zorgt voor een feilloze communicatie, stuurt de nodige informatie door naar de juiste personen op het juiste moment, en kan verder worden gebruikt voor verslagen en trainingsdoeleinden. Het is een grote stap in de zoektocht naar een kwalitatieve werking en sterke dienstverlening, toch streeft men duidelijk naar een toekomst waar interventies vermeden kunnen worden. 

Preventie lijkt daarbij de oplossing, maar vormt nog een zeer grote uitdaging. Nog teveel mensen komen niet meteen uit op het 112 nummer (of de applicatie: die men hier kan downloaden), weten niet hoe ze moeten reageren, zijn zich nog te weinig bewust van de gevaren in huis, of hebben te weinig weet van preventieve maatregelen.
Enkele tips: zorg voor rookmelders op elke verdieping, hou deuren zoveel mogelijk dicht s'nachts, in geval van brand: blijf zo laag mogelijk bij de grond en ga nooit een brandend gebouw binnen: zo breng je niet alleen jezelf in gevaar, maar eveneens de mensen in het gebouw, zowel als de brandweer! Bewustmaking en communicatie vormen een torenhoge uitdaging. 

In 2019 moest de brandweer in Antwerpen maar liefst 10.381 uitrukken. Men blijft nadenken over hoe men dit cijfer kan verlagen zowel intern, als extern. Maar tijdens het bezoek werd duidelijk dat, ongeacht de aard van de interventie, elk incident als een noodsituatie beschouwd wordt. De fierheid waarover werd gesproken tijdens de presentatie, was zeer duidelijk zichtbaar bij elke oproep. 

 

 

 

Onze dank gaat uit naar Eva Van Gerven, Sonja Truyts, sergeant Bram Geerts en iedereen bij Brandweer Zone Antwerpen voor het warme onthaal en de inspirerende rondleiding. Het was duidelijk dat kwaliteit overal in de organisatie verworven zit en dat er op elk niveau naar verbetering wordt gezocht. 

Kijk zeker naar onze agenda voor de opkomende bedrijfsbezoeken en Xelyo activiteiten. Wens je meer info over het lidmaatschap, kan je steeds contact opnemen met An Kint.